Kahramanmaraş’ta meydana gelen ve 11 ilde büyük yıkıma neden olan 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki depremlerin ardından yapıların dayanıklılığı tartışılmaya başlandı. Deprem bazen yıkıcı sonuçlara yol açan bir doğal afet olsa da çok yüksek binalar bile önlem alınırsa korunabilir. Dünyadaki birçok yapı, hatasız teknikler ve uygulamalar sayesinde çok büyük depremlerde bile hasar görmeden ayakta kalabilmektedir.
8 DEPREM GÜÇLÜ VE DÜZGÜN YAPILAR
Dünyadaki birçok yapı, olası darbelere karşı neredeyse mühendislik mükemmelliği ile üretilmiştir. Bu yapılar 8 büyüklüğündeki sarsıntıları dahi hasar görmeden atlatabilmektedir. İşte depreme en uygun 8 yapı.
MORİ KULESİ
Deprem oluşumu denilince akla gelen ilk ülkelerden biri olan Japonya, depremsellik açısından oldukça hareketli bir bölgede yer almaktadır. Japonya’da buna göre tasarlanmış birçok yapı var. Resmi internet sitesinde yer alan bilgilere göre Mori Tower, deprem anında kaçmak için değil, içine girilmek için tasarlanmış bir yapı olarak tasarlandı. Sismik dayanıklılık için damper mühendisliği kullanılmış ve bu yapıda 192 adet sıvı dolgulu amortisör kullanılmıştır. Deprem anında yaşanan sarsıntı sonucunda içi sıvı dolu olan bu amortisörler, sarsıntıya karşı koyma ismine ters bir şekilde sallanır. Bu doğrultuda kullanılan en etkili tekniklerden birine sahip olan Mori Kulesi, sarsıntı anında oldukça sadık bir yapı olarak listemizde yer alıyor.
YENİ WILSHIRE BÜYÜK MERKEZİ
Güney Kaliforniya bölgesi deprem olarak riskli bir bölgede yer aldığı için bölgedeki binalara sismik ayarlamalar yapıldı. Los Angeles’ın en yüksek binası olan New Wilshire Grand Center, bu yönetmelikler kapsamında yeni yönergelere uygun olarak işlenmiştir. Daha önce depremin üst katlarında kırbaç etkisi yaratabileceği tartışılan bu yapı, şimdi oldukça sağlam bir peyzaj içerisinde yer alıyor.
Binanın üç bölümünde 30 adet payanda kullanılarak tesisin düşey ve yanal kuvvetlere karşı koyması sağlanmıştır. Bu dikmeleri daha güçlü desteklemek için her birime ilave bir tutucu jenerasyonu dahil edilmiştir. Bu özel nesil hem gerilebilir hem de sıkıştırılabilir. Şimdi ise New Wilshire Grand Center, ABD’nin en güvenli yapılarından biri olarak Los Angeles’taki yerini alıyor.
KOMATSU SEYREN
Bir Japon dokuma şirketi olan Komatsu Seiren, tesislerini güçlendirmek ve darbelere dayanıklı hale getirmek için karbon fiberden geliştirilmiş yüksek gerilimli bir bordür kullanıyor. Tesisin mimarlarından Kengo Kuma ve Associate, tesisin çatısına bu yüksek gerilim çubuklarından 1.000 adet takmayı seçti. Olası bir sarsıntıda tesise uygulanan yatay kuvvet en aza indirilecek ve bina en az hasar görecektir.
SABIHA GÖKÇEN HAVALİMANI
Depreme dayanıklı yapıların ortasında da tanıdık bir isim var. Sabiha Gökçen Havalimanı beklenen büyük depreme uygun olarak inşa edildi. İki milyon metrekarelik kompleks, 300’den fazla sismik izolatöre oturur. Bu sismik izolatörler sayesinde olası bir depremde yapı tek bir bütün halinde hareket eder ve hasar seviyesini en aza indirir. İstanbul’un ne kadar deprem bölgesi olduğu düşünüldüğünde, bu yapının sismik etkilere karşı sağlam olması bölge için değerlidir. Bu tasarım olası bir depremde yaşanacak şiddeti yüzde 80 oranında azaltıyor.
TAİPEİ 101
Taipei 101 hakkında akıllara durgunluk veren gerçek; çünkü dünyanın en büyük ayarlanmış kütle sönümleyicisine (TMD) ev sahipliği yapıyor! Bu sistem temel olarak, uzun kulenin sallanmasını azaltmak için rüzgarlar ve depremler gibi büyük süreksiz yüklere direnen dev bir metal toptan oluşur. Kule üzerinde büyük kuvvetler etki ettiğinde, TMD ters yönde sallanarak topun kütlesi sayesinde süreksiz kuvvetleri emer ve tüm binayı sabit tutar.
FİLİPİN ARENA
Filipin Arenası dünyanın en büyük kubbeli arenasıdır ve dünyanın en ünlü ve aktif deprem fay sınırları zincirine ev sahipliği yapan Pasifik Ateş Çemberi boyunca uzanır. Arenada uygulanan deprem sistemi sayesinde alt yapı hareket ederken üst yapı sabit kalmaktadır. Bu sistem; Ana yapı ile temel sistem arasındaki boşluğun yüksek güç dağıtma özelliğine sahip kauçuk ile oluşturulması ile sağlanmaktadır.
